Waarom VisRijk? Het leven in zoetwater staat onder druk

Obstakels

Nederland staat vol kunstwerken. Dit zijn bijvoorbeeld stuwen, sluizen en gemalen. Deze objecten zijn voor vissen moeilijk passeerbaar.

Vervuiling

We spoelen allerlei stoffen in het water. Dit kunnen stoffen zijn afkomstig van de industrie, landbouw of scheepvaart. Maar ook komen er medicijnresten, microplastics en zwerfvuil in het water terecht. Op sommige plaatsen wordt bij heftige regenval rioolwater overgestort in natuurwater. Dit kan leiden tot vissensterfte.

Temperatuurstijging

Vissen zijn over het algemeen koudbloedig en kunnen dus niet zelf hun temperatuur reguleren. Ze zijn daarom afhankelijk van de omgevingstemperatuur. De stijgende watertemperatuur kan daarom een probleem zijn. Temperatuur heeft effect op de activiteit en voortplanting van vissen. In warm water kan ook minder zuurstof opgelost worden. In de zomer verdampt er meer water. Daarnaast groeien er in de zomer algen in het water. Dit heeft allemaal effect op de voorraad zuurstof in het water. Als het zuurstofgehalte in het water te sterk daalt kan dit ook leiden tot vissensterfte.

Badkuipen

Veel wateren hebben wat weg van een badkuip. Ze hebben steile oevers en er is nauwelijks verschil in diepte. De meeste watergangen zijn ook vrij ondiep. De waterstroming is nagenoeg gelijk en de oevers zijn kaal. Waterplanten zijn er nauwelijks en er is weinig variatie aan structuur. Hoe minder variatie, hoe minder vissoorten er van deze omgeving kunnen profiteren. Weer en wind brengt het water in beweging. Doordat de watergangen ondiep zijn heeft dit ook effect op de bodem. Sedimenten worden continu opgepakt en meegenomen. Deze bodemdeeltjes hebben vrij spel omdat ze niet door waterplanten of andere structuren worden tegen gehouden. Het water is daardoor ook vaak troebel. Er zijn maar een beperkt aantal soorten planten en dieren die daar tegen kunnen.

Projecten voor vissen niet altijd in het belang van de vissen

Er komt steeds meer aandacht voor vissen. Zo zijn er bijvoorbeeld steeds meer projecten om vismigratie te verbeteren. Veel van deze projecten komen tot stand doordat er voldaan moet worden aan Europese richtlijnen of omdat de hengelsport in actie komt. Sportvissers zijn de grootste groep burgers die zich inzetten voor de vissen. Bijna 90% van de binnenwateren zijn toegankelijk voor sportvissers. Daardoor zijn projecten voor vissen dikwijls verweven met belangen voor de hengelsport. Met deze campagne willen we bereiken dat andere groepen en organisaties zich meer gaan inzetten voor vissen en hun leefomgeving.

Groene visies moeten Groen-Blauw worden

Water houdt zich niet aan grenzen. Het stroomt door gemeenten, provincies, waterschappen en over het terrein van particuliere grondbezitters. Zowel op regionaal als internationaal niveau zijn er groene visies en beleidsstukken ontwikkeld. Daarin erkent men onder andere het belang van bloeiende dijken en oevers. Wij zien dat er in deze groene visies vaak maar beperkt invulling wordt gegeven aan maatregelen om de onderwaternatuur te verbeteren. Niet alle instanties houden zich evenveel bezig met het leven onderwater. Een waterschap heeft wellicht een ecoloog in dienst die het belang van het onderwaterleven inziet. Maar deze ecoloog is afhankelijk van de visies die ontwikkeld worden door de politiek en andere overheidsinstanties. Daarom is het belangrijk dat in alle bestuurslagen het belang van het onderwaterleven wordt erkend en begrepen. Groene visies dienen verder ontwikkeld te worden tot groen-blauwe visies waarbij de visies over het onderwaterleven verder worden uitgewerkt.

Bewustwording en educatie

De afgelopen vier jaar hebben wij presentaties gegeven en op verschillende evenementen gestaan. Steeds wordt weer duidelijk dat kennis over vissen en het onderwaterleven zeer beperkt is. Terwijl wij dikwijls spreken voor groepen natuurliefhebbers. Onbekend maakt onbemind. Door het promoten van VisRijken en voorbeelden te laten zien hoe het er onderwater uit kan zien hopen we bewustwording te creëren en de kennis over vis en water te vergroten.